1. Helisel Simetri:
- Sarmal simetride, kapsomerler olarak da bilinen viral kapsid proteinleri, merkezi bir eksen etrafında sarmal bir düzende düzenlenir.
- Tipik olarak tüp benzeri veya çubuk şeklinde bir kapsid oluşturan tek bir kapsomer tabakası vardır.
- Bu tür simetri, tütün mozaik virüsü ve grip virüsü gibi virüslerde yaygın olarak bulunur.
2. İkosahedral Simetri:
- İkosahedral simetri, 20 eşkenar üçgen yüze ve 12 köşeye sahip, normal bir futbol topunu andıran bir yapıyla karakterize edilir.
- Virüslerde görülen en yaygın simetri biçimlerinden biridir.
- İkosahedral virüslerde kapsomerler, bu simetrik şekli oluşturacak şekilde belirli desenlerde düzenlenir ve küresel veya çok yüzlü bir yapı oluşturulur.
- İkosahedral simetriye sahip virüsler arasında herpesvirüs, adenovirüs ve birçok bitki virüsü bulunur.
Ek Yapısal Bileşenler:
- Bu birincil yapısal düzenlemelerin yanı sıra, bazı virüslerin ek bileşenleri de olabilir:
- Zarflı Virüsler:HIV ve influenza gibi bazı virüslerin viral zarf adı verilen bir dış katmanı vardır. Bu, tomurcuklanma sırasında konakçı hücreden türetilen çift katmanlı bir lipit membrandır ve hemaglutinin ve nöraminidaz gibi viral proteinler içerebilir.
- Viral Sivri Uçlar:Coronavirüsler gibi bazı virüslerin yüzeylerinden çıkıntı yapan glikoprotein sivri uçları bulunur. Bu sivri uçlar, konakçı hücrelere bağlanma ve girişte rol oynar.
- Kuyruk Yapıları:Bakteriyofajlar gibi bazı virüsler, genetik materyallerini konakçı bakteri hücrelerine bağlamalarına ve enjekte etmelerine yardımcı olan kuyruk yapılarına sahiptir.
Genel olarak virüslerin yapısal düzeni, konakçı hücreleri enfekte etme yeteneklerinde ve enfektivitelerinde önemli bir rol oynar. Viral yapının anlaşılması, antiviral tedavilerin ve aşıların geliştirilmesi için hayati önem taşımaktadır.