Çiçek hastalığı, tarih boyunca milyonlarca insanı öldüren çiçek hastalığı virüsünün neden olduğu oldukça bulaşıcı bir hastalıktır. Çiçek hastalığının belirtileri arasında ateş, baş ağrısı, kas ağrıları ve kırmızı şişliklerden, sonunda kabuklanıp yara izleri bırakan dolu kabarcıklara kadar ilerleyen bir döküntü yer alıyordu. Hastalık genellikle ölümcüldü ve ölüm oranı %30 veya daha yüksekti.
Çiçek Aşısının Geliştirilmesi
18. yüzyılda çiçek aşısının geliştirilmesiyle çiçek hastalığına karşı mücadelede bir atılım gerçekleşti. Aşı, ellerde sığır çiçeği lezyonlarına neden olan hafif bir hastalık olan sığır çiçeği hastalığına maruz kalan sütçü kızların çiçek hastalığına karşı bağışıklık kazandığını gözlemleyen İngiliz doktor Edward Jenner tarafından geliştirildi. Jenner, inek çiçeği hastalığına maruz kalmanın bir şekilde çiçek hastalığına karşı koruma sağladığı hipotezini öne sürdü.
1796'da Jenner, James Phipps adlı genç bir çocuğa inek çiçeği materyali aşıladığı bir deney yaptı. Daha sonra James'i çiçek hastalığına maruz bıraktı ve çocukta hastalık gelişmedi, bu da inek çiçeği aşısının çiçek hastalığını önlemede etkili olduğunu gösterdi.
Çiçek Aşısının Yaygınlaşması
Jenner'ın çiçek aşısını keşfetmesi, hastalığa karşı mücadelede önemli bir dönüm noktasıydı. Aşı dünya çapında hızla benimsendi ve çiçek aşısı birçok ülkede zorunlu hale geldi. Sonuç olarak çiçek hastalığının görülme sıklığı önemli ölçüde azaldı.
Çiçek Hastalığının Ortadan Kaldırılması
1959'da Dünya Sağlık Örgütü (WHO) küresel bir çiçek hastalığını ortadan kaldırma programını başlattı. Program, çiçek hastalığının hâlâ endemik olduğu ülkelerde kitlesel aşılama kampanyalarını içeriyordu. 1977 yılına gelindiğinde çiçek hastalığı dünyadan silinmiş, bu da onu aşılama yoluyla tamamen ortadan kaldırılan ilk hastalık haline getirmiştir.
Çiçek Aşısının Mirası
Çiçek hastalığının ortadan kaldırılması tarihteki en büyük halk sağlığı başarılarından biridir. Çiçek aşısı sayısız hayat kurtardı ve anlatılmamış acıları önledi. Günümüzde çiçek hastalığı aşısı, hastalığın kökü kazındığı için artık rutin olarak uygulanmıyor, ancak potansiyel bir salgın durumunda halk sağlığı cephaneliğinde önemli bir araç olmaya devam ediyor.