1. Fiziksel Engeller:
- Dış görünüm: Cildin en dış tabakası fiziksel bir bariyer görevi görerek bakteri girişini engeller.
- Mukus Zarları: Solunum, sindirim ve ürogenital yolları kaplayın, bakterileri yakalayın ve girişlerini önleyin.
2. Doğuştan Bağışıklık Yanıtları:
- Fagositler: Bakterileri yutan ve yok eden özel beyaz kan hücreleri (nötrofiller, makrofajlar).
- Doğal Öldürücü (NK) Hücreler: Bakterilerle enfekte olmuş veya anormal yüzey belirteçlerine sahip hücreleri tanıyın ve öldürün.
- İnflamasyon: Bağışıklık hücrelerini ve besin maddelerini etkilenen bölgeye getiren artan kan akışıyla karakterize edilen, yaralanma veya enfeksiyona karşı lokalize bir yanıt.
- Ateş: Artan vücut ısısı bakteri üremesini engeller ve bağışıklık aktivitesini artırır.
- İnterferonlar: Virüsle enfekte olmuş hücreler tarafından üretilen ve daha fazla viral replikasyonu önlemek için komşu hücrelere yayılan proteinler.
3. Humoral Bağışıklık Yanıtları:
- Antikorlar: B hücreleri tarafından üretilen, bakteriler üzerindeki spesifik antijenlere bağlanan ve onları diğer bağışıklık hücreleri tarafından yok edilmek üzere işaretleyen Y şeklindeki proteinler.
- Tamamlayıcı Sistem: Antikorlar tarafından aktive edilen bir grup protein; bu, bakteriyel hücre duvarlarını delen membran saldırı komplekslerinin oluşumuna yol açar.
4. Hücre Aracılı Bağışıklık Yanıtları:
- Sitotoksik T Hücreleri (Öldürücü T Hücreleri): Toksik kimyasallar salarak enfekte olmuş hücreleri tanıyın ve yok edin.
- Yardımcı T Hücreleri: Bağışıklık tepkilerini koordine edin, B hücrelerini, sitotoksik T hücrelerini ve makrofajları etkinleştirin.
- Bellek Hücreleri: Bir enfeksiyondan sonra kalın ve gelecekte aynı bakteriye maruz kalma durumunda daha hızlı ve daha güçlü bir bağışıklık tepkisi sağlayın.
5. Mikrobiyota:
- Vücut, ciltte, bağırsakta ve diğer yüzeylerde yaşayan trilyonlarca faydalı bakteriye (mikrobiyota) ev sahipliği yapar. Kaynaklar için zararlı bakterilerle rekabet ederler ve antimikrobiyal maddeler üretebilirler.
Bu savunma mekanizmaları birlikte çalışarak vücudu bakteriyel enfeksiyonlardan koruyan çok katmanlı bir savunma sistemi oluşturur. Herhangi bir zararlı bakteri bu savunmayı aşmayı başarırsa, özel bağışıklık hücreleri ve proteinleri çeşitli mekanizmalarla onları hedef alır ve yok eder.