1. Endemik Guatr:
- Tanım:Endemik Guatr, belirli bir coğrafi bölgedeki nüfusun önemli bir kısmında iyot eksikliği nedeniyle tiroid bezinin genişlemesinin olduğu bir durumdur.
- Sebep:Toprakta, suda ve besin kaynağında iyot eksikliğinin olduğu bölgelerde meydana gelir. İyot tiroid hormonlarının üretimi için gereklidir.
- Özellikler:
- Temel olarak iyot eksikliğinden kaynaklanır; bu da hipofiz bezinde TSH (Tiroid Uyarıcı Hormon) üretiminin artmasına neden olur ve vücudun tiroid hormonlarına olan talebini karşılamak amacıyla tiroidin genişlemesini uyarır.
- Dağlık bölgelerde ve denizden uzak bölgelerde yaygındır.
- Endemik guatr sıklıkla iyot eksikliği bozuklukları (IDD) ile ilişkilendirilir ve özellikle fetal gelişim ve erken çocukluk döneminde çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir.
2. Kolloid Guatr:
- Tanım:Kolloid Guatr, tiroid folikülleri tarafından üretilen viskoz bir sıvı olan kolloidin birikmesiyle karakterize, tiroid bezinin toksik olmayan bir büyümesidir.
- Nedeni:Genetik yatkınlık, iyot eksikliği, otoimmün tiroidit (Hashimoto Tiroiditi) ve bazı ilaçların uzun süreli kullanımı gibi çeşitli faktörlerden kaynaklanabilir.
- Özellikler:
- Endemik guatrın aksine, kolloid guatrın temel nedeni iyot eksikliği değildir.
- Sporadik olabilir, yani belirli bir coğrafi bağa sahip olmayan bireylerde ortaya çıkabilir veya ailesel olabilir, genetik miras yoluyla aktarılabilir.
- Tiroid bezi genellikle simetrik olarak büyümüştür ve pürüzsüz veya hafif nodüler bir yüzeye sahip olabilir.
- Kolloid guatr, çok büyüyüp boynu çevreleyen yapıları engellemediği sürece genellikle semptomlara neden olmaz veya tiroid hormonu üretimini etkilemez.
Özetle, endemik guatr iyot eksikliğinden kaynaklanır ve belirli coğrafi bölgelerde yaygındır; kolloid guatrın ise çeşitli nedenleri olabilir ve mutlaka iyot eksikliğiyle bağlantılı olması gerekmez. Her iki durum da tiroid bezinin genişlemesini içerir, ancak bunların altında yatan nedenler ve tiroid fonksiyonuna etkileri farklı olabilir.