- Ölümcül Ücret :Sıtma dünyadaki en ölümcül bulaşıcı hastalıklardan biridir. 2020 yılında, çoğunluğu Sahra altı Afrika'da 5 yaşın altındaki çocuklar olmak üzere tahmini 627.000 kişinin hayatını kaybettiği bildirildi.
- Yaygın Yaygınlık :Sıtma öncelikle Afrika, Asya ve Amerika'nın tropikal ve subtropikal bölgelerinde yaygındır. 2020'de tahminen 241 milyon yeni vakayla 100'den fazla ülkede yaşayan insanları etkiliyor.
-İletim Modları :Yaygın olarak sivrisinek kaynaklı bir hastalık olarak bilinmesine rağmen, sıtma özellikle dişi Anofel sivrisinekleri tarafından bulaşır. Enfekte sivrisinekler bir kişiyi ısırdığında, sıtma parazitlerini (Plasmodium türleri) kan dolaşımına aktarırlar.
- Sıtma Parazit Yaşam Döngüsü :Sıtma parazitleri insan vücudunun içinde karmaşık bir yaşam döngüsünden geçer. Kırmızı kan hücrelerini enfekte edip olgunlaştırarak ateş, titreme ve yorgunluk gibi semptomlara neden olurlar.
- Nükseden Ateşler :Bazı sıtma türleri (Plasmodium vivax ve Plasmodium ovale) karaciğerde hareketsiz kalabilir ve nüksetmeye neden olabilir, bu da ilk enfeksiyondan çok sonra tekrarlayan ateş ataklarına ve semptomlara yol açar.
- İlaç Direnci :Antimalaryal ilaçların etkinliği, parazit ilaç direncinin gelişmesiyle tehlikeye girebilir. Bu, erken teşhisin, uygun tedavinin ve ilaç direncini azaltmak için stratejilerin uygulanmasının önemini vurgulamaktadır.
- Böcek İlacı Direnci :Sivrisinekler aynı zamanda sivrisinek kontrol önlemlerinde kullanılan böcek ilaçlarına karşı da direnç geliştirebilir, bu da sıtmanın önlenmesini daha da zorlaştırır.
- Çocuklar Üzerindeki Etkisi :5 yaşın altındaki çocuklar sıtmadan orantısız bir şekilde etkilenmektedir. Ciddi hastalıklara, komplikasyonlara ve yüksek ölüm oranlarına karşı daha savunmasızdırlar.
- Sağlık Sistemleri Üzerindeki Yük :Sıtma, etkilenen bölgelerdeki sağlık sistemlerine önemli bir yük getirmektedir. Bu durum hastaneye yatışların artmasına, sağlık kaynaklarının zorlanmasına ve diğer temel sağlık hizmetlerine erişimin kısıtlanmasına yol açmaktadır.
- Sosyo-Ekonomik Etki :Sıtmanın geniş kapsamlı sosyo-ekonomik sonuçları vardır. Endemik ülkelerde üretkenliği, eğitimi ve ekonomik büyümeyi etkiler, yoksulluğu sürdürür ve kalkınma çabalarını engeller.
- Kombinasyon Terapileri :Artemisinin bazlı kombinasyon tedavileri (ACT'ler), sıtmanın ön saf tedavisidir. Etkinliği artırmak ve ilaç direncini geciktirmek için farklı antimalaryal ilaçları birleştirirler.
- Önleme ve Kontrolde Gelişmeler :Böcek ilacıyla işlenmiş cibinlikler, kapalı alanda artık ilaçlama ve mevsimsel sıtmaya karşı kimyasal mücadele gibi önleyici tedbirlerin geliştirilmesinde önemli ilerleme kaydedilmiştir. Bu müdahaleler birçok bölgede sıtma vakalarının ve ölümlerin azaltılmasına katkıda bulunmuştur.
- Uzun Vadeli Hedefler :Dünya Sağlık Örgütü (WHO) sıtmanın olmadığı bir dünyaya ulaşmayı amaçlamaktadır. Çabalar, önleme ve tedavi müdahalelerini artırmaya, sürveyans sistemlerini güçlendirmeye ve sıtmayı ortadan kaldırmak için yeni araçlar geliştirmeye yönelik araştırmaları teşvik etmeye odaklanıyor.